Wyprawy rowerowe i nie tylko...

Kraje

Malta – informacje praktyczne

Niewielka Malta (mniejsza od Warszawy!) zawsze będzie wdzięcznym celem kilkudniowej wycieczki. Odwiedzając Maltę każdy będzie zadowolony – urokliwe niewielkie plaże, niezliczone zabytki, piękne widoki i smaczne jedzenie zaspokoją turystyczne potrzeby każdego przybywającego do tego kraju. Pobudzająca wyobraźnię historia kraju – od czasów prehistorycznych, przez wyprawy krzyżowe aż do okupacji brytyjskiej wycisnęły na wyspie charakterystyczne ślady, które spowodowały, że w stwierdzeniu „największe muzeum na świeżym powietrzu” nie ma ani grama przesady.

Przeloty

Bezpośrednio z Polski na Maltę dolecimy jedynie tanimi liniami Ryanair i Wizzair. Loty tej pierwszej linii odbywają się z Wrocławia i Poznania, natomiast Wizzair oferuje swoje połączenie z Gdańska. Linie regularne oferują swoje loty z przesiadką (np. LOT oferuje połączenie z przesiadką we Frankfurcie wykonywane przez Lufthansę.
W przypadku drogich biletów bezpośrednich warto poszukać połączeń niskokosztowych z przesiadką. Podczas swojej wycieczki na Maltę leciałem na trasie Katowice – Girona – Malta (pierwsze połączenie zostało zlikwidowane przez Ryanair). Zdarza się, że dwa osobne bilety zakupione w promocji kosztują taniej niż bilet bezpośredni. Warunkiem jest podróż z bagażem podręcznym (dwa bagaże rejestrowane kosztują sporo), trzeba też pamiętać, że w przypadku tanich linii przewoźnik nie odpowiada, gdy opóźnienie jednego lotu spowoduje spóźnienie na kolejny lot.

Transport

Malta jest niewielką wyspą, i w związku z tym nie ma potrzeby wypożyczania samochodu. Biorąc pod uwagę maltańskie korki oszczędność czasu we własnym samochodzie będzie niewielka, koszty paliwa zdecydowanie większe niż biletu tygodniowego, a autobusy dojeżdżają niemal w każde miejsce na wyspie. Jeśli będziecie chcieli wypożyczyć samochód, należy pamiętać, że na Malcie obowiązuje ruch lewostronny, a zwyczaje kierowców są mocno „południowe” 😉 Przy wypożyczeniu samochodu w wypożyczalniach sieciowych będzie konieczne posiadanie karty kredytowej.

Autobusy

Charakterystyczne żółte autobusy przez wiele lat stanowiły same w sobie atrakcję turystyczną. W 2011 roku dokonała się rewolucja. Stare autobusy zostały zastąpione przez nowoczesne, klimatyzowane niskopodłogowe autobusy brytyjskiej Arrivy. Razem z zamianą koloru z żółtego na seledynowy zniknęła jednak również dusza, pewien koloryt maltańskich dróg. Podobno w ciągu tych trzech lat poprawiła się punktualność i dostępność komunikacji, jednak Arriva nie zdobyła serca obywateli i rządu Malty (i przy okazji zanotowała całkiem spore straty), bo komunikacja z końcem 2013 roku została ponownie przejęta przez kontrolowaną przez państwo spółkę Malta Public Transport.

Najważniejsze informacje na temat komunikacji na wyspie znajdziemy na stronie internetowej Maltańskiego Transportu Publicznego.

Z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że każdy swoją przygodę z maltańską komunikacją publiczną rozpocznie się na lotnisku. Z lotniska do większości miejsc na wyspie możemy dostać się za pomocą ekspresowych autobusów oznaczonych literą X. Obowiązują w nich dokładnie te same bilety, co w normalnych liniach. Oprócz lotniska większość linii ekspresowych spotyka się na przystanku Il-Marsa Park and Ride, gdzie można przesiąść się na inne linie.

Centralny punktem dla komunikacji na całej wyspie jest dworzec autobusowy znajdujący się tuż obok placu z fontanną przy wjeździe do Valetty. Stąd odjeżdżają autobusy praktycznie do każdego miejsca na wyspie. Mimo że autobusy są ładne, i nowoczesne, a rozkłady jazdy wyglądają efektowne – nie łudźcie się! Komunikacja jest zatłoczona i powolna, a tłumy kierowców i kontrolerów stojących na dworcu sprawia wrażenie, jakby nikt nie panował nad tym, gdzie kto i o której jedzie. Dojazd z jednego końca wyspy na drugi mimo niewielkiej ilości kilometrów wymaga naprawdę sporej ilości czasu.

Z turystycznego punktu widzenia ważnych jest kilka linii:

  • 41 i 42, które dojeżdżają do przystani promowej w Cirkewwie, skąd można popłynąć na Gozo.
  • 1, 2 i 3 które obsługują maltańskie „Trójmiasto”, czyli Vittoriosę, Sengleę i Cospicuę
  • 51, 52 i 53, którymi dojedziemy do Rabatu i Mdiny
  • 85, którym możemy dotrzeć do Marsaxlokk

Wszystkie linie możemy zobaczyć na darmowej mapie komunikacji miejskiej, która dostępna jest w punktach sprzedaży biletów komunikacji.

arrivamap

arrivaNiestety – w związku ze zmianą operatora komunikacji mogą nastąpić zmiany w rozkładach i trasach linii, więc może okazać się że powyższe informacje przestaną być aktualne. Jeżeli ktoś z was będzie na Malcie, i sprawdzi, ze któraś z informacji jest błędna, proszę o informację w komentarzu!

Jedną ze zmian są ceny biletów, które obecnie sporo staniały. W 2013 roku obowiązywały osobne ceny dla mieszkańców Malty i dla nie-rezydentów. Bilet ważny 120 minut kosztował 2,2 €, bilet całodniowy 2,6 € a bilet tygodniowy 12 €. Obecnie strona internetowa Malta Public Transport podaje, że koszt biletu jednorazowego (120 minut) to 1,3€, bilet jednodniowy kosztuje 1,5 €, natomiast tygodniowy jedynie 6,5€.

Bilety są ważne tylko na jedną wyspę. Jadąc na Gozo musimy kupić osobny bilet.

Promy, czyli jak dostać się na GOZO

W celu dostania się na drugą co do wielkości wyspę nie jest konieczne skorzystanie z zorganizowanej wycieczki. Pierwszym elementem trasy będzie dojazd autobusem do przystani promowej w Cirkewwie. Stamtąd w dalszą podróż udajemy się promem operatora Gozo Channel. W sezonie letnim promy kursują co 45 minut. Koszt przejazdu w dwie strony to 4,65€, natomiast dzieci od 3 do 12 lat zapłacą za swój bilet 1,15€. Bilet można zakupić w kasie terminala (ja właśnie tak zrobiłem), jednak z tego co piszą odwiedzający Gozo, bilet można nabyć dopiero w drodze powrotnej.

Oprócz oficjalnych promów przez cieśninę między wyspami kursuje mnóstwo mniejszych łódek, motorówek i innych wynalazków. Zaraz po wyjściu z autobusu zostaniecie zaatakowani przez armię sprzedawców. Warto z nich skorzystać w jednym przypadku – gdy chcemy dostać się na Comino.

Planując podróż powrotną z Gozo na Maltę, trzeba wziąć pod uwagę kolejki do promu. Podczas mojego pobytu kolejka w Mgarr około 18:00 wychodziła daleko poza terminal, i zdecydowanie wykraczała poza pojemność jednego kursu promu. Biorąc pod uwagę, że przejazd autobusem z Cirkewwy do Valetty może trwać ponad 1,5h, należy na taką podróż zarezerwować odpowiednio dużo czasu.

Innym połączeniem promowym, z którego można skorzystać, jest prom ze Sliemy do Valetty (lub odwrotnie 😉 )przez zatokę pomiędzy miastami. Skraca on drogę, która autobusem zajmuje sporo czasu. Prom kosztuje 1,5€. Rozkład dostępny jest na stronie internetowej.

Autobusy turystyczne

Jeszcze jednym sposobem zwiedzania Malty są autobusy turystyczne Malta and Gozo Sightseeing Hop On Hop Off. Autobusy Malta Sightseeing oferują dwie trasy po Malcie – północną i południową oraz jedną trasę po Gozo. Każda z tras ma kilkanaście przystanków w najbardziej atrakcyjnych turystycznie miejscach, na których można dowolną ilość razy wsiadać i wysiadać. Koszt takiej wycieczki to 17€.

Noclegi

Jak w każdym turystycznym „eldorado” wybór noclegów na Malcie jest duży w różnych wariantach, klasach i cenach. Jednym z największych skupisk hoteli jest północno-zachodnia część wyspy w miejscowościach Mellieha, St. Pauls Bay oraz Bugibba. Ze względu na nagromadzenie hoteli okolica ta wygląda jak każde „zagłębie” hotelowe, i nie jest zbyt przyjazne dla turysty. Dodatkowo podróż do centrum wyspy zabiera niemal godzinę. Podczas planowania pierwszego wyjazdu na Maltę w 2011 roku, do którego nie doszło z niezależnych ode mnie powodów udało mi się zarezerwować w bardzo dobrej cenie hotel w miejscowości Mellieha. Ze względu na dużą konkurencję w okolicy, ceny miejsc hotelowych poza sezonem mogą być bardzo atrakcyjne.

Podczas mojego pobytu w październiku 2013 roku skorzystałem ponownie z oferty Airbnb. W cenie 60 zł za noc miałem do dyspozycji niewielki pokój u maltańskiej rodziny z domowym śniadaniem. Po raz kolejny miałem przy okazji noclegu możliwość porozmawiania z gospodynią o życiu na miejscu i zapytać o rady dotyczące zwiedzania. Miejscowość w której mieszkałem to Fgura, oddalona o 20 minut jazdy autobusem od Valetty, i będąca spokojną, nieturystyczną okolicą.

Osoby, które nie korzystały do tej pory z portalu Airbnb zapraszam do zarejestrowania się poprzez link, przy pierwszej rezerwacji każdy rejestrujący się otrzyma w prezencie rabat na pierwszy nocleg w wysokości 20$!

Przewodnik

Korzystałem z przewodnika Lonely Planet Malta & Gozo, zakupionego za grosze na Allegro. Myślę, że tej marki nie trzeba specjalnie omawiać i zachwalać 😉

Świątynie megalityczne

Jednym z miejsc, które warto odwiedzić na Malcie są świątynie megalityczne. Na wyspie znajduje się kilka zespołów ruin, które powstały w okresie od 2500 p.n.e. aż do 3800 p.n.e. Przez szereg lat budowle te dzierżyły sławę najstarszych wolnostojących budowli na ziemi (obecnie uważa się za najstarsze Göbekli Tepe w Turcji). Na liście UNESCO znajduje się sześć kompleksów: Ġgantija (na Gozo), Ħaġar Qim, Mnajdra, Ta’ Ħaġrat, Skorba oraz Tarxien.
Nie ma co ukrywać – jeśli nie jesteś miłośnikiem archeologii możesz wybrać tylko jedno miejsce z sześciu, lub odpuścić te miejsca zupełnie (moim zdaniem jednak mimo wszytko warto zobaczyć ruiny mające niemal 6000 lat). Ze swojej strony polecam zobaczenie Ġgantii (najstarsze budowle), lub ładnie położonego Ħaġar Qim (można je odwiedzić przy okazji wizyty w Blue Grotto).

Jeżeli planujesz odwiedzić Hypogeum Ħal Saflieni, bilety należy rezerwować najwcześniej jak jest to możliwe. W sezonie rezerwacja biletu wymaga co najmniej półtoramiesięcznego wyprzedzenia. Bilety rezerwujemy na stronie Heritage Malta.

Zachęcam do przeczytania również mojej relacji z pobytu na Malcie, którą można znaleźć tutaj.

Poprzedni artykuł
Cmentarz Highgate, Londyn
Kolejny artykuł
Na styku dwóch kontynentów – Stambuł